Qua đèo rồi cũng là lúc vào địa phận Lâm Đồng, chính xác hơn là xã Đạ Chais, huyện Lạc Dương. Trước tiên, mình xin đề cập chút thông tin về huyện này, sau đó là những xã và thôn bọn mình đã đi qua trong chuyến ni.
Huyện Lạc Dương nằm trên cao nguyên Lâm Viên, tại hai ngã ba ranh giới giữa Lâm Đồng với Đắk Lắk và Khánh Hòa, với Khánh Hòa và Ninh Thuận. Huyện là nơi đầu nguồn của dòng sông Đa Nhim, chảy theo hướng Nam sang thành phố Đà Lạt và huyện Đơn Dương. Trên địa bàn huyện có các ngọn núi cao trên 2.000 m, như: núi Bi Doup (2.287 m), núi Lang Bian (2.167 m), núi Chư Yen Du (2.075 m).
Lạc Dương nằm trong vùng khí hậu ôn đới, độ cao so với mặt nước biển từ 1.500–1.600 m. Nhiệt độ trung bình hàng năm thấp (18–22 °C), tháng 1 có nhiệt độ trung bình thấp nhất (16,4 °C), tháng năm có nhiệt độ trung bình cao nhất (19,7 °C), nhiệt độ ổn định qua các mùa trong năm.
Vậy tên nào đúng thì chỉ có người địa phương và... ông Trời biết. Còn nếu bạn biết được thì mình sẽ cập nhật lại sau vậy.
Huyện Lạc Dương có 1 thị trấn và 5 xã gồm thị trấn Lạc Dương, xã Lát, xã Đạ Sar, xã Đạ Nhim, xã Đạ Chais và xã Đưng K'Nớh. Các dân tộc thiểu số đang sống trên địa bàn huyện gồm dân tộc Cơ Ho (Cơ Ho - Cil, Cơ Ho - Lạch), Chu Ru, Thái, Ê Đê, Nùng, Tày, Hoa, Chăm.
Tổng số hộ: 4.271 hộ và trên 19.000 nhân khẩu (số liệu tháng 7-2010), cư trú trên 33 thôn, khu phố của huyện. Ngành nghề chủ yếu của các dân tộc trên chủ yếu là sản xuất nông nghiệp: trồng lúa và rau màu; ngoài ra còn làm rượu cần, dệt thổ cẩm, dịch vụ văn hóa cồng chiêng.
Huyện Lạc Dương có tiềm năng về phát triển du lịch ở khu vực núi Langbiang và hồ Đan Kia - Suối Vàng, khu du lịch văn hóa lễ hội cũng như một số danh lam thắng cảnh khác hầu hết các xã. Huyện có 88-89% diện tích là rừng đầu nguồn, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nguồn nước cho các công trình thủy điện trên địa bàn.
Các địa điểm có tiềm năng khai thác phục vụ du lịch trên địa bàn huyện:
- Khu du lịch Văn hoá lễ hội Langbiang
- Hồ Đan Kia - Suối Vàng
- Thác Ankroet
- Nhà máy thủy điện AnKroet
- Buôn văn hóa cổ K’ho
- Làng dệt thổ cẩm B’nerC
- Nhà thờ xã Lát
- Khu Nông nghiệp công nghệ cao
- Thác 7 tầng xã Đa Sar
- Thác Liêng Tưr xã Đạ Chais
- Khu du lịch sinh thái Đasar - Thuỷ điện Đa Nhim Thượng
- Thác 9 tầng xã Đưng K’Nớ
- KDL Hồ thủy điện Đạ Dâng - Đạ Chomo
- KDL Hồ thủy điện Đạ Khai
- KDL Hồ thủy điện Yann Tann Sienn...
Thác nhìn phía dưới như thế này đây, chân con thác có một hồ nước, có thể tắm được.
Làn nước trong văn vắt, loanh quanh có những đán cá nhỏ bơi tung tăng.
Đoạn TL723 bọn mình đang đi thuộc xã Đạ Chais. Đây là xã Anh hùng có 100% bà con người dân tộc thiểu số, có diện tích 341.17 km², dân số năm 2004 là 1560 người, mật độ đạt 5 người/km². Cách đây hơn chục năm, nói đến Đạ Chais là người ta nghĩ ngay đến một vùng rừng núi cách trở, đời sống người dân hết sức khó khăn, thiếu đói - Khi ấy, vùng đất này vẫn còn mang cái tên cũ là buôn K’long K’lanh.
Người Cill gọi buôn K'Lon K'Lăn của mình là thung lũng trăn. Sự tích về một thung lũng trăn được nhiều già làng kể lại trên xứ sở rừng già này. Ngày xưa trăn nơi này nhiều lắm, trăn sống trong các hang đá lạnh, bên các dòng suối. Những buổi đẹp trời, những con trăn trườn mình lên thảm cỏ phơi nắng, vảy trăn lấp lánh dưới mặt trời.
K’long K’lanh trong 2 cuộc kháng chiến chống ngoại xâm là khu căn cứ kháng chiến của tỉnh Tuyên Đức (cũ). Chiến tranh đã qua đi lâu rồi nhưng bà con dân tộc ít người ở thôn K’long K’lanh vẫn còn phải chịu muôn vàn khó khăn, thiếu thốn.
Vậy nhưng nếu dùng xe gắn máy đi từ Thái Phiên qua xã Đạ Sar vào đến trung tâm xã Đạ Chais (cũ) sẽ mất khoảng thời gian từ sáng tới chiều để đến thôn K’long K’lanh dù đoạn đường từ xã Đạ Chais (cũ) vào đến thôn K’long K’lanh chỉ có 24 km!
Gian nan, vất vả do chỉ có độc có một con đường mòn đất đỏ, mấp mô, đầy những rễ cây và rãnh nước đâm ngang dọc, con đường chạy suốt một khu rừng già mịt mùng, phải lội qua những con suối nước ngập cả bánh xe và những ngọn đồi với rừng già bạt ngàn...
Mà bọn trẻ lang thang đi đâu vậy cà? Im thinh thít, không biết mấy đứa nhỏ có biết tiếng của người Kinh không nữa.
Cơ sở hạ tầng K’long K’lanh thuở ấy rất thấp kém, nhà cửa rất đơn sơ, chỉ có nhà tranh tre vách nứa, không có điện, cả thôn không có được 1 cái ti vi, không có được 1 chiếc xe gắn máy. Bà con chỉ dùng nước suối, không biết dùng nước sạch. Cây trồng chính chỉ có bắp và cà phê nhưng năng suất rất thấp nên thường xuyên bị đói lúc giáp hạt, trước kia bà con nuôi trâu bò nhưng không biết làm chuồng, trâu bò chỉ cột ngoài trời nên bị bệnh chết hết. Từ đó, bà con không chăn nuôi nữa.
Do địa hình của thôn K’long K’lanh quá xa xôi cách trở nên đồng chí Nguyễn Phan Lũy – Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh lúc bấy giờ có đề nghị với Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng cho tách thôn K’long K’lanh thành một xã riêng để có điều kiện phát triển...
... Đề nghị trên được nghiên cứu và chấp thuận: theo Nghị định số 189/NĐ/CP ngày 17/11/2004 thì 3 thôn K’long K’lanh, Tu Pó và Đông Mang được tách từ xã Đa Chais cũ để thành lập xã Đạ Chais mới (xã Đạ Chais cũ được đổi tên thành xã Đạ Nhim).
Từ khi có tỉnh lộ 723 chạy qua thôn, một số bà con người Kinh đến mua đất làm nhà 2 bên đường, họ kinh doanh, buôn bán, quán xá đã mọc lên. Đã có 100% hộ nông dân trong thôn được dùng điện sinh hoạt, từ đó, nhà nào cũng có ti vi và xe gắn máy. Bà con không còn dùng nước suối nữa mà đã có hệ thống nước sạch, có 95% hộ được dùng nước sạch, đã có trạm y tế đạt chuẩn quốc gia với 1 bác sỹ, 1 y sỹ, 1 nữ hộ sinh, 1 điều dưỡng, 1 nữ phụ trách dân số kế hoạch hóa gia đình.
Trụ xi măng bên đường báo Đạ Sar còn 31km nữa.
Nhận được sự hỗ trợ từ nhiều nguồn, bà con K’long K’lanh đã thay đổi tập quán trồng trọt, chăn nuôi. Nếu trước đây bà con chỉ biết thả bò lên rừng, nửa tháng hoặc một tháng mới lên thăm một lần thì bây giờ đã biết làm chuồng trại nuôi tập trung, vừa dễ chăm sóc vật nuôi, lại có thêm phân bón cho cây trồng.
Năm 2011 thu nhập bình quân đầu người toàn xã Đạ Chais nói chung và thôn K’long K’lanh nói riêng đạt 12 triệu đồng/người/năm, tăng 2,5 triệu đồng/người so năm 2010...
... Trên địa bàn xã Đạ Chais và thôn K’long K’lanh có 275 hộ nhận khoán quản lý bảo vệ 12.652 ha rừng, mỗi năm thu nhập hơn 20 triệu đồng/ hộ. Nhìn chung, đời sống bà con dân tộc trong thôn đã được nâng lên rất nhiều so với trước kia, đến nay đã không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo trong xã Đạ Chais nói chung và thôn K’long K’lanh nói riêng còn 108 hộ, chiếm 32,8% giảm 9,41% so với năm 2010.
Trong tương lai: những buôn làng nằm trong vùng đệm của rừng quốc gia Bi Doup - Núi Bà tại xã Đạ Chais như: Đông Mang, Đưng Tupóh, Đưng KSi... nằm ẩn hiện trong rừng thông này sẽ hình thành nên những làng du lịch xanh. Nơi đây, trong từng nóc nhà dài của các dân tộc người bản địa gốc K'Ho vẫn còn lưu giữ gần như nguyên vẹn nét văn hóa truyền thống Tây Nguyên như: không gian văn hóa cồng chiêng, rươu cần, sản phẩm thổ cẩm cùng những món ẩm thực rừng rất độc đáo như khô nai, khô heo.
Hiện nay, địa phương đang xây dựng và mời gọi các doanh nghiệp đầu tư vào dự án du lịch sinh thái với những sản phẩm hết sức độc đáo như: Du lịch mạo hiểm - lội rừng, băng đèo, vượt suối, vượt sông; xem thú, ngắm chim,...
Thung lũng trăn là chuyện ngày xưa. Ngày nay, dòng thác và suối ngoằn ngoèo trong địa phận thôn tựa như con trăn khổng lồ uốn khúc ngay cạnh TL723 đưa dòng nước lạnh giúp phát triển nghề nuôi cá hồi nước lạnh.
Từ kết quả rất khả quan và đầy triển vọng của nghề nuôi cá hồi, theo lãnh đạo huyện Lạc Dương, hiện có rất nhiều Cty đang về lập dự án nuôi cá hồi tại K’long K’lanh, hồ Tuyền Lâm và hồ Đa Nhim như Cty Hoàng Phố, Cty Hà Quang ở TPHCM, Cty 7/5…
Đặc biệt, Viện Nuôi trồng thuỷ sản 3 cũng đã lập dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu sản xuất các giống cá nước lạnh tại Lâm Đồng với kinh phí hàng chục tỷ đồng để cung cấp giống cho tất cả những trang trại nuôi cá của tỉnh. Theo dự kiến, năm 2010 Lâm Đồng sẽ có 50ha mặt nước nuôi cá nước lạnh, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước thay vì phải nhập khẩu từ Phần Lan và Nga như hiện nay.
Còn tiếp
Phần 1 - Phần 2 - Phần 3 - Phần 4 - Phần 5 - Phần 6 - Phần 7 - Phần 8 - Phần 9 - Phần 10 - Phần 11 - Phần 12 - Phần 13 - Phần 14 - Phần 15 - Phần 16 - Phần 17 - Phần 18 - Phần 19 - Phần 20 - Phần 21 - Phần 22 - Phần 23 - Phần 24 cuối
Điền Gia Dũng - Du lịch, GO!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét